چروک پوست و عوامل موثر در ایجاد آن:
پوست ساختمان نسبتا پیچیده‌ای دارد و درصورتی که تحت مراقبت قرار نگیرد و بهداشت آن رعایت نشود دوچار مشکلات متعددی می‌گردد. یکی از این مشکلات، مشکل چروک پوست است که از شایع‌ترین عوارض پوستی می‌باشد.
عوامل موثر در ایجاد چروک پوست عبارتند از:
1.وراثت:
اگر پدر و مادری در دوران پیری پوست صافی داشته باشند احتمال اینکه فرزندان آنها دچار پیری زودرس نشوند بسیار زیاد است. در افرادی که سیگار میکشند بنا به دلایلی تشکیل چروکهای عمیق در اطراف چشمها تسریع می‌شود و باید این افراد را در ترک عادت سیگار کشیدن تشویق نمود.
2.خشکی و دهیدراتاسیون پوست:
اگر مقدار رطوبت پوست از حد معینی تنزل نماید لایه شاخی پوست خشک می‌شود و نازک و پوسته پوسته می‌گردد و در نتیجه پوست سفت و ترکهایی در آن ایجاد می‌شود. بعلاوه بافتها از سوء تغذیه رنج می‌برند زیرا این آب است که مواد غذایی و عناصر انرژی زا را به پوست منتقل می‌نماید. در این حالت رشته‌های ارتجاعی و بافت درم نه تنها دهیدراته و سخت می‌گردد بلکه آتروفیه و اسکلروزه هم می‌شوند. در نتیجه باعث کاهش خاصیت ارتجاعی شده و پوست چروک می‌گردد.
هر نوع پوست حتی پوستی که بطور طبیعی چرب است وقتی که تبخیر آب از توانایی جایگزینی آن بیشتر باشد می‌تواند دهیدراته یا بی‌آب شود. استفاده از نرم کننده‌ها برای جبران لایه چربی در سطح پوست و کاهش سرعت تبخیر مفید خواهد بود. بهترین راه برای بهبود یک پوست خشک، زبر، خشن و ترک خورده چه در دست و چه در صورت دوباره هیدراته کردن آن است. باید به این نکته مهم توجه نمود که رطوبت فقط می‌تواند با رطوبت جایگزین شود نه با چربی، زیرا چربیها اثری در تبدیل کراتین سفت و خشک به حالت نرم و لطیف ندارند.
3.اشعه آفتاب:
در واقع چروکهای صورت نتیجه طبیعی پیری می‌باشند و از تغییرات طبیعی دستجات رشته‌های کلاژن و الاستیک در پوست ایجاد می‌شوند ولی این روند می‌تواند بوسیله قرار گرفتن در معرض حرارت آفتاب تسریع گردد و این امر استفاده از فرآورده‌های ضد آفتاب، برای محافظت از پوست را افزایش داده است.
4.رژیم غذایی سخت:
این رژیمها باعث تغییراتی در بافت همبند می‌شوند. بافت آدیپوز کاهش مییابد و در نتیجه کشش مناسب پوست از بین می‌رود.
5.زیاده رویها:
الکل، تنباکو، فشارهای عصبی، دیر خوابیدن و غیره
6.بیماریها:
تشویشهای عصبی و نگرانیها، افراد خیلی عصبی یا کسانی که تیک‌های عصبی خاصی دارند چروکهای عمیق‌تری در صورتشان وجود دارد زیرا عضلات صورت این افراد بوسیله انقباضات اسپاسمودیک تغییر می‌کند.
7.پیری:
همه پوستها در اثر پیر شدن خاصیت ارتجاعیشان را از دست می‌دهند. بعنوان مثال اگر بوسیله دو انگشت پوست روی دست زن یا مرد جوانی بطرف بالا کشیده شود بعد از رها کردن به حالت عادی خود باز می‌گردد. ولی اگر همین عمل را در پوست دست یک فرد 85 ساله انجام دهیم در حدود 5 تا 15 ثانیه بصورت چروک در محل کشش باقی می‌ماند.
وقتی پوست انسان سالها تحت فشار قرار می‌گیرد خطوط بسیار مشخص و قابل توجهی در آن مشاهده می‌شود زیرا رشته‌های الاستیک در بافت درم پوست صورت و سر بسیار زیادتر از مناطق دیگر بدن می‌باشند و تخریب طبیعی آنها به همراه کاهش آب موجود در پوست باعث تظاهر چروکهای دائمی روی صورت می‌شود.
چروکهای پوست صورت دو نوع‌اند:
نوع ديناميک كه بر اثر حركت مكرر عضلات صورت در طی سالها ايجاد می‌شوند
نوع استاتيک كه در اثر كاهش كشساني پوست به علل متفاوتی از جمله جاذبه زمين به وجود مي‌آيند.
سالها تنها راه درمان چروکهای استاتيک، ليفتينگ (lifting) صورت و ابرو بود كه البته چروکهای ديناميك را درمان نمی‌كرد.
تکنیک‌های درمان چروکهای صورت و گردن
روش‌هایی که کلاژن‌سازی را تحریک می‌کند، متفاوت است. برخی از این روش‌ها تهاجمی هستند و برخی دیگر به روش‌های غیرتهاجمی مشهورند. از روش‌های غیرتهاجمی می‌توانیم به استفاده از امواج رادیو فرکانسی اشاره کنیم به‌خصوص در دستگاه‌های جدید که امواج مادون قرمز هم به آنها اضافه شده است؛ به این ترتیب امواج رادیو فرکانسی این توانایی را دارند که پیری پوست صورت و گردن را تا حد امکان کاهش دهند.
این دستگاه‌ها چون خاصیت کولینگ یعنی سرد کردن دارند میزان تحمل بیمار را بالا می‌برند و در نتیجه این امکان وجود دارد که امواج رادیو فرکانسی بیشتری به پوست بیمار منتقل شود. عمق نفوذ این امواج تا حدی است که می‌توانند سلولهای کلاژن‌ساز را تحریک کند. در نتیجه این امواج رادیو فرکانسی از جمله راهکارهایی هستند که برای جوان‌سازی پوست صورت و گردن واقعا جواب می‌دهند و آن لیفتینگ و کششی را که انتظار می‌رود به وجود می‌آورند. یک نکته را هم نباید فراموش کرد که استفاده از امواج رادیو فرکانسی سن وسال خاصی ندارد بخصوص در افرادی که در دوران جوانی دچار مشکل چین و چروک شده‌اند، می‌توانند طبق تشخیص پزشک از این نوع درمان استفاده کنند.
روش غیرتهاجمی امن‌تر از روش تهاجمی است
باتوجه به حساسیت عروق گردن گاهی استرس استفاده از روش‌های مختلف برای جوان‌سازی پوست این قسمت از بدن نگران‌کننده به نظر می‌رسد در حالی‌که در روش‌های غیرتهاجمی هیچ سوزنی وارد گردن نمی‌شود. بعضی روش‌ها هستند که استفاده از سوزن در آنها دخیل است و اگر قرار است چیزی به پوست گردن برسد از طریق وارد شدن سوزن به آن اتفاق می‌افتد اما در روش‌های غیرتهاجمی به واسطه اینکه سوزنی وارد گردن نمی‌شود نباید نگرانی برای آسیب‌دیدگی عروق حساس داخل گردن وجود داشته باشد چون معمولا در روش‌های غیرتهاجمی این سطح خود پوست است که مورد توجه قرار می‌گیرد و سایر اندام‌های زیر پوستی مانند عروق، عضلات و ماهیچه تحت‌تاثیر قرار نخواهند گرفت.
تنها موضوع حائز اهمیت این است که روش‌های غیرتهاجمی زمان‌بر هستند، در نتیجه جلسات کار به وسیله این تکنیک‌ها باید در فواصل خاصی اتفاق بیفتد چون باید به سلولهای کلاژن‌ساز فرصت داد فعالیت‌شان را شروع کنند که این موضوع به خودی خود حداقل ۳ هفته طول خواهد کشید.
جراحی
روش‌های دیگری هم برای جوان‌سازی پوست صورت و گردن وجود دارند اما برخی از آنها تهاجمی هستند. مثلا لیفت پوست صورت و گردن یکی از این روش‌هاست که به هر حال باتوجه به اینکه پای جراحی در میان است معایب و خطرات خودش را دارد چون موضوع ریسک عمل هم در چنین شرایطی به میان می‌آید.
البته مهم‌ترین قسمت ماجرا در چنین روش‌هایی جای برش خط جراحی است. هرچند ویژگی چنین روشی این است که به هر حال پوست اضافه برداشته و پوست کشیده می‌شود و بیمار می‌تواند اثر عمل را خیلی زود مشاهده کند، اما موضوع این است که چنین راهی برای جوان‌سازی پوست برای سنین پایین اصلا توصیه نمی‌شود. استفاده از جراحی معمولا برای سنین خیلی بالا تجویز می‌شود.
بوتاکس نام اختصاری سم بوتولیسم است. تزریق مقدار کمی از این ماده بطور مستقیم در ماهیچه فعالیت آن را کم کرده و خطوطی را که در نتیجه پرکاری آن روی پوست صورت به وجود می‌آید از بین می‌برد در نتیجه صورت جوان‌تر و شاداب‌تر به نظر می‌رسد. يک روش سريع و نسبتا غير تهاجمی است.
برای درمان چروکهای پیشانی و کنار چشمها (در مناطقی که حرکت عضلانی ضروری نیست) می‌توان از بوتاکس استفاده کرد تا از پیشرفت و ایجاد چروکها جلوگیری شود. هم اکنون بوتاکس در آمریکا روشی است که بیشترین استفاده را از نظر زیباسازی صورت دارد و هنرپیشه‌های هالیوودی بیشترین مصرف کنندگان این ماده هستند. طول اثر بوتاکس بین 3 تا 6 ماه می‌باشد.
بعضی از افراد لبخندی تحت عنوان (لبخند موناليزا) دارند كه گوشه‌های دهان در حالت طبيعی به طرف پايين لب فوقانی كشيده می‌شود. تزريق بوتاكس می تواند اين حالت را از بين ببرد.
ترکیبات پُرکننده:
که با پرکردن شیارها باعث پرشدن چروک ها مثل پركردن خط خنده، رفع لاغری دست و صورت، گودی زیر چشم ها، افزایش حجم لب، گونه، چانه و نیز اندام (سینه و...) می شوند و این ترکیبات حتی برای پر کردن فرورفتگی های ضایعاتی چون سالک و... و نیز تغییرات محدود در حالت بینی کاربرد دارند.
ترکیبات پرکننده به دو نوع موقت و دائم تقسیم می شوند. البته نوع ژل دائم (پلی اکریل آمید) خود دارای انواع مختلفی می باشد و مطالعات و تحقیقات متعدد بر روی برخی انواع آن در اروپا طی سی سال گذشته نشان داده که نه تنها هیچ گونه حساسیت، سرطان زایی، مسمومیت و ... با آن وجود ندارد، بلکه غیرقابل جذب و تجزیه بودن، تطابق کامل با بافت پیوندی بدن و یکنواختی کامل آن نیز به اثبات رسیده است.
ژل‌ها ترکیباتی هستند که چروک های عمیق و گودی ها را پرکرده و از آنها برای برجسته کردن گونه و لب استفاده می شود. اثرشان بین 6 ماه تا 6 سال می‌باشد.
ژل های موقت بین 6 تا 18 ماه و ژل های دائم حداقل تا 6 سال ماندگاری دارند. ژل های موقت مثل کلاژن‌ها و هیالورونیک اسیدها بوده و اسامی مختلفی مانند ژوودرم، روفیلان، رستيلن، ماتریدکس و... دارند.
ژل های دائم در اصل همیشگی بوده، اما چون بعد از گذشت 5 تا 6 سال کوچک‌تر شده و بافت‌های بدن نیز تحلیل می‌روند، ماندگاری آنها را باید بین 5 تا 10 سال در نظر گرفت. امروزه ژل های دائم به طور عمده شامل پلی اکریل آمید و پلی متیل متاکریلات می‌باشند.
تزریق چربی (لیپوترانسفر) روشی است که در آن سلولهای چربی نواحـی پهلو و شکم بیمار را به میزان لازم (حدوداً 20 الی 50 سی سی ) خارج کرده و پس از جدا سازی سلولهای زنده چربی، آنها را بعنوان یک فیلر بیـولوژیک، به منظور حجم دادن به ناحیه‌ای از بـدن یا صـورت، پر کـردن نقـص پوسـتی و اغلب با هدف جوان سازی صورت، در نواحی مورد نظر تزریق می‌کنند . سلولهای چربی را می توان با PRP مخلوط و سپس در محل‌هـای مورد نظـر تزریق نمود. با این عمل ماندگاری نتایج درمان افزایش یافته و نتـایج حاصله زیباتر و ماندگارتر می‌شود.
درمان زیبایی به همراه PRP
PRP نيز یکی از پر مخاطب ترين خدمات پزشكی در زمينه زيبايی می‌باشد كه يک فراورده خونی به معنای پلاسمای غنی از پلاكت می‌باشد كه طی يک فرايند جداسازی از خون تازه و لخته نشده خود شخص به دست می آيد. پلاكتها نقش برجسته‌ای در فعال سازی فرايندها و توليد فاكتورهای رشد و پروتئين‌های خاص دارند كه نتايج چشمگيری را به دنبال دارد مثل كاهش چين و چروکهای پوست صورت، كاهش پف و تيرگی زير چشم و كاهش ريزش مو و تقويت موهای نازک و شكننده و ....
مراقبت از پوست
فراموش نکنید که پوست نیازهای خاص خودش را دارد که ما باید این نیازها را برطرف کنیم. مهم‌ترین نیاز پوست هم محافظت از آن در برابر نور خورشید است. توصیه می‌شود که این مراقبت حتی برای بچه‌ها هم اعمال شود. به هر حال امواج مختلفی که در اشعه‌های خورشید وجود دارد اثرات نامطلوب خود را از همان بچگی می‌گذارد.
اکسیدان‌های آزاد ناشی از نور خورشید می‌توانند مضرات خود را از همان بچگی روی پوست افراد بگذارند و پوست دست و صورت و گردن را کاملا تحت‌تاثیر قرار دهند، بنابراین توصیه می‌شود از همان بچگی این مراقبت آغاز شود. کرم‌های ضدآفتاب و پوشش‌های مناسب، آستین‌های بلند برای بچه‌ها و پوشاندن گردن آنها و استفاده از کلاه‌های لبه‌دار برای محافظت از پوست آنها در برابر نور خورشید توصیه‌هایی است که باید جدی گرفته شود تا در بزرگسالی روال عادی پیری پوست به دلیل چنین صدماتی تشدید و تسریع نگردد.
در هر سنی کرم‌های آبرسان را جدی بگیرید
یکی از مهم‌ترین مراقبت‌های پوستی، به جز ضدآفتاب‌ها، استفاده از کرم‌های آبرسان و مرطوب‌کننده است. کرم‌های آبرسان و مرطوب‌کننده‌ها معمولا حاوی روغن‌های خاصی هستند که البته انواع آنها مختلف است و با ویتامین E ترکیب شده‌اند و حتی می‌توانند در قالب ماسک‌ها هم باشند، مانع از خشکی پوست خواهند شد و اگر پوستی به طور کلی خشک است سبب بهبود آن می‌شوند. نتیجه هم کاملا واضح است. پوستی که خشک نباشد و آبرسانی آن به خوبی انجام شده باشد قطعا دیرتر چروک می‌شود.
استفاده از کرم‌های آبرسان و مرطوب کننده هم رده سنی ندارد و وقتی احساس می‌شود پوستی خشک است باید از این کرم‌ها برای بهبود آن استفاده کرد البته کنار این روش‌های مرسوم تغذیه صحیح هم نباید از قلم بیفتد چه اینکه همه این مراقبت‌ها درنهایت کنار یکدیگر افراد را به نتیجه دلخواه می‌رسانند. حتی کرم‌های حاوی ویتامین و املاح هم رده سنی ندارند چون مملو از آنتی‌اکسیدان هستند و آنتی‌اکسیدان هم برای سلامت پوست ضروری است اگرچه این میان انواع کرم‌هایی هستند که کلاژن‌سازی می‌کنند و طبیعی اسـت که برای این کرم‌ها موضوع محدودیت سنی به میان می‌آید. اما برای ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها جز در موارد خاص محدودیت سنی وجود ندارد، ضمن اینکه بهتر است کرم مرطوب کننده‌ای که انتخاب می‌کنید متناسب با شرایط پوستی شما تهیه شده باشد.
اگر مبتلا به اگزما هستید حتما برای یکبار هم که شده از روغن آرگان استفاده کنید. مطمئن باشید با استفاده از این روغن کاملا طبیعی و خالص دیگر از خارش و سوزش ناشی از اگزما خبری نیست.